NOKSEL İLKOKULU MÜDÜRLÜĞÜ

 

ÇOCUKLARDA OKUL BAŞARISIZLIĞI

NEDENLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

VELİLER İÇİN BİLGİLENDİRME BROŞÜRÜ

    Okul hayatında başarılı bir öğrenci, hem ailenin hem de öğretmenlerin önemli beklentileridir. 

     Çocuğuyla yeterince ilgilenmeyen, aile yaşantısında düzen bulunmayan, hayatları programsız anne-babaların çocuklarından düzenli ders çalışma ve başarı beklemeleri yanlış olur. Bir öğrencinin okul başarısının kaynağı sadece çocuğun yetenek ve zekâsında görülmemelidir.

      Çocuktan uzun zaman sonra eve gelen, çalışma takibini yapamayan, eve geldiğinde ise daha çok ev işleri veya işyerinden getirdiği işlerle meşgul olan anne-babaların çocuklarından ciddi bir başarı ve gayret beklemeleri doğal değildir.

     Anne-baba çocuğun öğrenme ve başarı sağlamasından direkt sorumlu olmasalar da, başarı ve öğrenmeyi sağlayıcı şartların hazırlanmasından direkt sorumludur.

    Çalışma ortamı iyi bir şekilde düzenlenen, sistemli bir yaşantıya sahip ailelerin çocukları diğerlerine göre daha başarılı olmaktadır. Bir çocuk öğrenirken zihninin yüzde 20´sini, duygularının ise yüzde 80´ini kullanır. Bu da şu anlama gelir: Dersini severek, isteyerek yapan öğrenci diğerlerine göre daha başarılı olur.

 

Okul Başarısızlığı Nedir?

Okul başarısızlığı; çocuğun var olan potansiyelini tam olarak kullanmayarak, ders ve diğer faaliyetlerde yeteneğinin altında başarı göstermesi olarak tanımlanabilir.

Çocukların okul başarısını etkileyen faktörler nelerdir?

      Bireysel Sebepler

      Aileye Bağlı Sebepler

Bireysel Sebepler Nelerdir?

          Çocuğunuzun yaşına göre gelişimini tamamlamadan okula başlaması,

          Çocuğunuzun ders çalışma konusunda zamanını iyi kullanmaması,

          Çocuğunuzun kendine amaç ve hedef belirlememesi,

        Çocuğunuzun motivasyon eksikliği ve ders çalışırken dikkatini yoğunlaştıramaması,

          Çocuğunuzun özgüven eksikliği,

        Çocuğunuzun dersleri başaramayacağını düşünmesi, derslere karşı önyargılı olması ( Örnek olarak Matematik dersine çalışsam da yapamıyorum şeklinde düşünmesi ),

    Çocuğunuzun olumsuz arkadaş ilişkileri ve arkadaşlarından olumsuz etkilenmesi,

      Çocuğunuzun düzenli uyumaması ve dengeli beslenmemesi,

      Görme ve işitme gibi fiziksel rahatsızlıklarının olması.

Aileye Bağlı Sebepler Nelerdir?

      Anne-babanın çocuktan kendi kabiliyeti üzerinde başarı beklemesi ve bu konuda çocuğa baskı kurması. Bu beklenti, çocukta aşırı kaygıya sebep olur ve aşırı kaygı da çocuğun ders başarısını etkiler,

      Anne-baba arasındaki geçimsizlik ve iletişimsizlik problemlerinin çocuğa yansıtılması,

      Çocuğun sürekli olarak kardeşleri ya da arkadaşları ile kıyaslanması. Bu kıyaslama ile birlikte çocuğun küçük görülmesi ve azarlanması,

      Anne-babanın çocuğuna zamanı kullanma konusunda örnek olamaması.

      Evde sadece annenin ya da sadece babanın çocukla ilgilenmesi,

      Ders dışı sosyokültürel etkinliklere zaman ayırmama,

      Anne-babanın okulla ilgili olumsuz düşüncelerini çocuğa yansıtmaları, öğretmenle ilgili olumsuz düşüncelerin çocuğun yanında konuşulması,         

      Çocuğa sürekli olarak anne-baba tarafından "ders çalış!!!" emir cümlelerinin verilmesi,

      Ailedeki sosyoekonomik durumun düşük olması ve çocukların dışarıda çalışmak zorunda kalması.

Başarısız olan çocuklarda şu durumlar görülür;

      Sınıfta ya bir köşeye çekilip sessiz bir şekilde dururlar ya da çok yaramazlık yaparlar, sürekli arkadaşları ile kavga ederler.

      Ev ödevleri konusunda duyarsız ve dikkatsizdirler. Genelde ödevlerini kendileri yapmazlar. Arkadaşlarından hazır alırlar veya ailesine yaptırır.

      Sınıfta derse katılmaz ve ilgisizdirler. Derse yoğunlaşamazlar, kendi dünyasındadırlar. Sürekli dersten kopuk hayaller kurarlar.

      Sevgili anne-babalar; çocuğunuzun başarı durumu konusunda sınıf öğretmeninden uyarılar alıyorsanız, artık onunla ilgilenme zamanınız gelmiş demektir.

 

Peki, Neler Yapılabilir?

      Öncelikle çocuğunuzun okuldaki başarısızlığının altında yatan temel etkenleri araştırın ve çocuğunuzla birlikte ortak çözümler bulun.

      Anne-baba olarak çocuğunuzun kapasitesinin farkında olmalısınız ve bu kapasitesini zorlayıcı beklentiler içinde olmamalısınız ya da "Nasıl olsa bu işi halleder" düşüncesiyle serbest de bırakmayınız.

      Çocuğunuzu ilgi ve yetenekleri doğrultusunda yönlendirin. Ona bu konularda destek olun.

         Çocuğunuzun başarılı davranışlarını ödüllendirin. Ödüller verirken de ona yapamayacağınız vaatlerde bulunmayın. Okulda yapmış olduğu olumlu günlük faaliyetler sonrasında çocuğunuzu mutlaka övün ve onu cesaretlendirin.

         Çocuğunuzu arkadaşları ve kardeşleriyle asla kıyaslamayın. "Sen kötüsün o iyi" mesajını alan çocuk özgüvenine karşı " ben yeteneksizim, ben başaramam" gibi olumsuz duygular geliştirecektir.

         Çocuğunuza kendi odasında ders çalışacak imkânlar sunun ve çalışmalarını takip edin.

        Eğer çocuğunuzun bir çalışma odası yoksa ona evin bir yerinde ders çalışma köşesi hazırlayabilirsiniz. Çocuğunuzun dikkatini dağıtacak dış uyaranları kullanmayın. Çocuk ders çalışırken, anne-babanın TV seyredip çay içtiği, gezmeye gittiği ya da misafirlikte olduğu bir ortamda "hadi sen odana gidip ders çalış" dendiğindeçocuk odasına gider ders çalışır, ancak aklı dışarıda kalır.

         İki kardeşli evlerde çocukların çalışma zamanları birbirine uygun olarak

            ayarlanmalıdır. Biri ders çalışıp, diğeri TV, bilgisayarla meşgul olmamalıdır.

      Sürekli ders çalışmasını istemeyin. Bu sadece çalışma zorunluluğunu

hatırlatır. Çocukta herhangi bir istek ve gayret oluşturmaz. Bunun yerine ne zaman çalışacağına, ne zaman dinleneceğine ait olan bir program hazırlayın. Ya da hazırlanmış böyle bir program varsa beraber takip edin. Çocuğunuzun günlük faaliyetlerini (ders çalışma, televizyon, bilgisayar, oyun oynama) düzenli bir şekilde yapması için birlikte ortak bir çalışma planı hazırlayarak zamanı iyi kullanmasını sağlayabilirsiniz.

         Eve gelir gelmez derse oturtmayın. Sevdiği etkinliklerle meşgul olmasını

sağlayarak okul stresinden uzaklaşması için yardımcı olun.

         Çocuklarınıza ödev konusunda yardım edin. Fakat bunu yaparken de kesinlikle onun yerine ödevlerini siz araştırmayın ve tek başınıza oturup yapmayın. Bu şekilde yaparak onun sorumluluk almasını engellemiş olursunuz.

         Çocuğunuzun başarısı ile ilgili motivasyonunu artırıcı faaliyetlerde bulunun. Ona en iyi model, anne-babasıdır. Model alması konusunda ona yardımcı olunmalıdır.

         Çocuğunuzun uyku saatini düzenleyin ve gereken uykusunu günlük olarak düzenli bir şekilde almasını sağlayın.

         Düzenli yemek yeme ve beslenme alışkanlığına dikkat etmelisiniz. Sabahları özellikle okula gitmeden önce mutlaka kahvaltı yapmasını sağlayınız. Sabah alınan gıdalar, çocuğunuzun zinde ve enerjik durmasını sağlayacaktır. Okula kahvaltı yapmadan giden çocuk abur cubur yiyerek açlığını giderecektir. Gerekli gıdaları alamadığından enerjik ve zinde olamayacak, dersi aktif olarak dinleyemeyecektir.

      "Doğru dürüst çalışmıyorsun", "Az çalışıyorsun" şeklinde uyarıların yerine "Çalışmalarını gözden geçir, eksiklerini beraber belirleyelim, bu süre bu ders için yeterli mi?" şeklinde cümleler kullanalım.

      Onun en iyi nasıl öğrendiğini, hangi yöntemle daha iyi öğrendiğini birlikte tespit edin. Çocuğunuzun öğrenme stilini belirleyin. Okuyarak mı, yazarak mı, dinleyerek mi, anlatarak mı daha iyi öğreniyor?

      Ders çalışma ve çalışmamanın sonuçları hakkında konuşun. Düzenli tekrar yapmadığında konuların birikeceğini, çalışma isteksizliğinin oluşacağını unutmayın.

      Yatmadan tekrar yapmasını sağlayın. 10 dakikalık gözden geçirme, okuma şeklinde tekrar öğrenilen bilgilerin kalıcı olmasını sağlar.

      Çalışma süresi her öğrenciye göre farklılık gösterir. Bazı öğrenciler için

            20 dakika, bazıları için 40 dakika gerekebilir.

      Çocuk ders çalışırken ondan bir şey istemeyin. Her defasında ödül

            vermeyin. Başarı kendi başına ödüldür.

      Kontrollü takip yapın. Sadece ödevlerini yaptın mı, derslerini bitirdin mi? şeklinde soru-cevaplı takip yüzeysel bir takiptir. Neler anladığını, öğrendiğini soru-cevap şeklinde sorun.

      Sadece dersler odaklı konuşma ve iletişim kurmayın. Sosyal, duygusal,

            Konular hakkında konuşun. Sosyal hayatta, sosyal ilişkilerindeki başarısının da okul başarısı kadar önemli olduğunu unutmayın

      Sosyal faaliyetlere programda yer vermesini sağlayın. Mümkün oldukça

            yatmadan önce TV izlemesine müsaade etmeyin.

    Çocuğun başarısızlık nedenlerini iyi tespit edin. Bazen çocuk evde düzenli çalışır. Ama istenilen başarıyı elde edemez. Bunun nedeni derste konuyu iyi öğrenememesi olabilir.

      Çocuğunuzun sınıf öğretmeni ile iletişim kurarak ders durumlarını takip etmeli, çocuğunuzun başarısı için öğretmeni ile birlikte ortak kararlar almalı ve hareket etmelisiniz.

      Çocuğunuzun okula devam durumunu takip edin.

 

 

 

     Ahmet Ali KUTLU-Okul Rehberlik Öğretmeni